2015 yılından bu yana turizm sektöründe devam eden kriz ortamının en çok etkilediği grup şüphesiz ki turizm işçileri oldu. 2018 yılında sektör kriz ortamını geride bırakıyor olmasına rağmen turizm işçilerinin çilesi devam edecek gibi görünüyor. Turizm emekçilerinin iş bulmaları önündeki en son engel turizm robotları oldu.
Aynı anda dört çay taşıma kapasitesi ile kafe ve restoranlarda garson ihtiyacını ortadan kaldıran ADA robot restoran sektöründe istihdama olumsuz etki etti.
Türkiye’nin robot sektöründeki lider firması Akınsoft Yazılım‘ın Konya’daki AkınRobotics fabrikasında üretilen insansı robotlar ilk olarak restoran sektöründe kullanılmaya başlamış ve bir çığır açmıştı. Çay servisi yapma odaklı geliştirilen ADA adlı bu robot Türkiye gibi kişi başı çay tüketiminde dünya birincisi olan bir ülkede büyük bir pazar payı yakaladı. Türkiye için bir gurur kaynağı olmak ile beraber ADA robot restoran sektöründe ciddi bir istihdam kaybına sebebiyet verdi.
Dr. Akın AKP hükümetinin 16 yıldır yaptığı yatırımlar ile Konya’yı Türkiye’nin Silikon Vadisi yapaya çok yaklaştığını, yakında yayınlanacak bir KHK ile Boğaziçi Üniversitesi ve ODTÜ‘yü de şehire taşıdıklarında Konya’yı hiçbir gücün durduramayacağını söyledi.
Türkiye’nin vizyonu Dr. Özgür Akın, icat ettiği robotların restoran sektörünün dışında da kullanılmasını istediğini belirtti. AkınRobotiks’in en son ürünü olan Akıncı insansı robotların askeri uygulamalar için hazır olduğunu vurgulayan Özgür Bey icat ettiği yerli ve milli robotların rahatlıkla ÖSO’nun yerini alabileceğini vurguladı. Dr. Akın ”Aynı TSK’nın şu anda önden gidip ÖSO’u için yolu açtığı gibi Akıncı robot için de önden yolu açar bir de toprak yolları dozer ile düzeltirlerse robotlarım gayet güzel çalışır.” dedi.
2023 hedefleri arasında uzay gitmek olan Özgür Bey robotları için önümüzdeki yaz sezonunda turizm sektörünü hedeflediğini söyledi. AkınRobotik ürünlerinin kullanılmasının restoran sektöründe sebep olduğu istihdamın şoku daha hafızalarda taze iken gelen bu açıklama turizm çalışanları üzerinde soğuk duş etkisi yaptı.
AkınRobotik’in garson, komi ve barmen olarak görev yapacak Mahsun adlı robot Dünya’nın en büyük elektronik fuarı CES’te görücüye çıktı. Üç bira servis etme ve saatte altı turist kıza asılma kapasitesi ile sektörün en yüksek teknolojisine sahip Mahsun yakında Belek otellerinde kullanılmaya başlayacak.
”Geçtiğim yaz Alanya’da yaptığım tatil esnasında muhabbet ettiğim otel müdürü elemanlarından çok yakındı. Kimseye iş beğendiremediklerini, 20 TL fazla para veren bulduklarında sezon ortasında işi bıraktıklarını, fırsatçı avukatlar ile bir olup asılsız iddalar ile davalar açtığını, zaten 15 EUR’ya herşey dahil satmak durumunda kaldıklarından devamlı zarar içinde olduklarını söyledi.” diyen Dr. Akın bu andan itibaren otel çalışanlarını daha dikkatli gözlemeye başladığını belirtti ve “Bir süre sonra farkettim ki aslında otel personelinin işi o kadar da zor değil. Ben buradaki tüm çalışanların yerine birer robot yapabilirim.” dedi.
Özlü sözleriyle meşhur ve firmasının açılışını dünyaya “Dünya Bilişimciler Günü” olarak armağan etmiş mütavazi Özgür Bey otel robotları alanına barmen ve komi robotları ile girmeye karar verdiğini belirtti. Bu iş kollarında çalışacak robotların çay taşıma teknolojisi kullanılarak üretilebilecek olması ADA robotta elde ettikleri tecrübeyi kullanmalarına el verdiğini söyleyen Dr. Akın sadece bira şişesinden doğacak farkın programlanması gerekeceğini vurguladı. Ancak etkili bir barmen robotun ikinci işlevi olan turist kızlara asılma fonksiyonu için yeni yapay zeka programları yazmaları gerekeceğini vurgulayan Özgür Bey robotun saç ve güneş gözlük detaylarını da unutmadıklarını söyledi. Bardan sonra animasyon çalışanları yerine robotlar yapacaklarını söyleyen Özgür Bey ilk denemelerini oyun havası robot takımı ile yaptıklarını paylaştı.
Boston Dynamics Inc. 2013 yılında Google’ın üst firması olan Alphabet tarafından açıklanmayan bir rakama satın alınmıştı. Dev Çin bankası SoftBank Group yarattıkları 93 milyar dolarlık fon kapsamında firmayı 2017 yılında satın aldı.
Dünya robotik sektörünün önde gelen firması Boston Dynamics Inc.’in kurucusu Marc Raibert ile yaptığımız telefon görüşmesinde kendisinin AkınRobotik’in sektördeki bu astronomik yükselişi hakkında fikirlerini aldık. 20 yıldan uzun süredir onlarca milyon dolar askeri yatırım sonucu BigDog, Atlas, Spot ve benzeri askeri ve sivil robotların tasarımcısı olarak ün salmış olan firma bir şok içerisinde! Prof. Raibert “AkınRobotik’in ADA ve özellikle askeri amaçlı Akıncı robotlarının piyasadan aldığı yüksek talep bizi çok şaşırttı ve gafil avladı. Bizim 100 kişiyi aşkın dünyanın en iyi mühendisleri ile yıllardır gelemediğimiz noktaya Özgür Bey’in birkaç sene içerisinde tek başına gelmiş olması inanılması çok güç. Türklerin robotik sektöründeki gücü ve özellikle halkın robot sevgisi küçümsenemez. Amerikan robotik sektörünün korunması için Başkan Trump’tan Özgür Bey’in firmasının robotlarının ithalinde %50 gümrük vergisi uygulanmasını talep edeceğiz.” dedi. Bu röportaj hakkında yorumlarını istediğimiz Özgür Bey “Gümrük vergilerinin satışlarımıza olumsuz etkisi olacağını sanmıyorum. SoftBank’tan güzel bir teklif gelirse biz de satmayı düşünebiliriz.” dedi.
2015’ten bu yana devam eden kriz ortamında çok sayıda turizm çalışanı işlerini kaybetti. Kriz döneminin sonuna geldiğimiz 2018 yılında işlerine geri dönmeyi bekleyen işçiler kendilerinin yerine robotların kullanılacağına sert tepki veriyorlar.
Turizm işçilerinin geleceğini olumsuz etkileyecek bu gelişme hakkında fikirlerine danıştığımız bir ALTİD yetkilisi robot ve yapay zeka uygulamalarının sektörde kullanıma başlanması hakkında hükümetin uygun bir düzenmele yapması gerektiğini vurguladı. İsminin verilmesini istemeyen yetkili ”Özgür Bey’in gözlemlediği personel problemlerini tüm üyelerimiz yaşamakta. Kronik hale gelmiş olan yetersiz mesleki eğitim yatırımları ve geçtiğimiz iki sene yaşadığımız kriz ortamı sektörümüzde ciddi kan kaybına sebebiyet verdi. Şimdi meslek liseleri kurmak ile uğraşsak kalifiye eleman çıkması bir ton zaman ve para alır. Bu alt kadro eksikliklerini robotlar ile kapatmak güzel olur. Ancak hükümetin genel müdür ve departman müdürü robotlarının yapımını yasaklaması gerektiği kanaatindeyiz.” dedi.